George Gershwin – "Summertime"

Το φετινό καλοκαίρι αρχίζει σιγά σιγά να ανήκει στο παρελθόν και εμείς θα το αποχαιρετίσουμε με ένα μεγάλο τραγούδι.
Το καλοκαίρι το πιο μεγάλο μουσικό κλισέ είναι να χαρακτηρίζεις όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω σου με το μουρμουρητό της λέξης “summertime” έτσι όπως την έκανε μελωδία ο George Gershwin. Ακόμη κι αν δεν γνωρίζεις ποιος είναι ο υπεύθυνος.

Ακόμη κι αν εσύ φέρνεις στο νου την Billie Holiday, τον Louis Armstrong και την Ella Fitzgerald, την Janis Joplin, τους Morcheeba ή οποιονδήποτε από τους 25.000 περίπου καλλιτέχνες που έχουν ηχογραφήσει ή τους εκατοντάδες χιλιάδες που έχουν κάπου / κάπως / κάποτε ερμηνεύσει το πιο πολυτραγουδισμένο κομμάτι της ιστορίας. Το καλοκαίρι είναι το “Summertime” και “Summertime” σημαίνει καλοκαίρι: νωθρό, νωχελικό, ιδρωμένο, αισιόδοξο και ίσως ερωτικό.

Και, όπως τα πιο ωραία πράγματα στην ζωή, που συνήθως είναι και τα πιο απλά, έτσι και το “Summertime”, το πιο γνωστό τραγούδι της ιστορίας, έχει μια... ιστορία απλή, σύντομη, ολίγον βαρετή. Πάνω κάτω θα την ξέρετε μια υπόμνηση μόνο θα φέρω εδώ, μιας και βρισκόμαστε κι εμείς στην καρδιά του καλοκαιριού και δεν θα μπορούσα να ξεφύγω από το κλισέ: Γράφτηκε για την όπερα “Porgy Bess” το 1935 από τον σπουδαίο Αμερικανό συνθέτη George Gershwin, τον τελευταίο ίσως των μεγάλων κλασικών. Πρόκειται για μια άρια που εμπνέεται έντονα από την αφροαμερικανική λαϊκή μουσική εκείνης της εποχής. Τους στίχους της έγραψε ο Έντβιν Ντιμπόζ Χέιγουορντ, ο συγγραφέας, δηλαδή του “Porgy”, το οποίο ο Gershwin μετέτρεψε σε όπερα. 

Ο ίδιος ο τρόπος που ο Gershwin το χρησιμοποιούσε στο “Porgy & Bess” άνοιξε το δρόμο για τις χιλιάδες διασκευές του που ακολούθησαν. Ήταν στην ουσία ένα χαλί, ένα κομμάτι που τραγουδιόταν κάθε λίγο στο έργο, είτε ως ένα ήπιο jazz-folk κομμάτι, είτε σαν νανούρισμα. Δεν άργησε να γίνει ο χρυσός κανόνας της τζαζ. Και, βέβαια, μια πρόκληση για οποιονδήποτε μουσικό, να τού προσθέσει την δική του πινελιά, το δικό του στυλ. Ήταν ο ιδανικός καμβάς. Ο George Gershwin είχε δημιουργήσει ένα κομμάτι που δεν γνώριζε από είδη, ερμηνευτικούς περιορισμούς, που ήταν απλό, σύντομο, όμορφο και που μουσικά, ή μαθηματικά αν θέλετε- έκανε άψογη χρήση της πεντατονικής. 

Η διασκευή που του επεφύλαξαν οι Doors είναι μια απόδειξη του πού μπορούσε να σε οδηγήσει η αρμονία του “Summertime”. Είναι ίσως η πιο ανατρεπτική από τις «διάσημες», αλλά ακούγεται σαν μια απολύτως φυσιολογική βερσιόν. Ίσως η απόκοσμη εκδοχή των R.E.M. να αποτελεί, τελικά, μεγαλύτερη έκπληξη. Ως κανόνας της τζαζ, πάντως, το τραγούδι είναι ιδανικό για κάποιαν σαν τη Norah Jones και το πιάνο της. Η οποία, συχνά πυκνά, το ερμηνεύει live. Και κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντος το κάνει πιο καλά από οποιονδήποτε άλλον.

Στιχοι

Summertime, 

And the livin' is easy

Fish are jumpin'

And the cotton is high

Oh, Your daddy's rich

And your mamma's good lookin'

So hush little baby

Don't you cry

One of these mornings

You're going to rise up singing

Then you'll spread your wings

And you'll take to the sky

But until that morning

There's a'nothing can harm you

With your daddy and mammy standing by

Summertime, 

And the livin' is easy

Fish are jumpin'

And the cotton is high

Your daddy's rich

And your mamma's good lookin'

So hush little baby

Don't you cry